Pamuklu Mamulü Beyazlatmanın Amacı
Ham haldeki pamuklu mamullerin sarımtırak rengini gidermek için ağartılması gerekir. Özellikle boyanacak veya basılacak kumaşta açık renkler kullanılacaksa ağartma çok iyi yapılmalıdır; aksi halde istenen açık renkler elde edilemediği gibi, boyama veya baskıda parlak, canlı renkler de elde edilemez. Beyaz olarak piyasaya çıkacak pamuklu materyallerde ağartma vazgeçilmez bir işlemdir. Bu işlemle pamuklu mamulün hidrofilliği de artırılmış olur.
Beyazlatma Yöntemleri
Ağartıcılar, lif içerisindeki renk bileşikleri ile tepkimeye girerek (indirgenerek ya da yükseltgenerek) onları temiz hale getirir. Pamuklu mamullerin ağartılmaları esas olarak yükseltgen (oksidatif) etki gösteren maddelerle yapılır. En önemli pamuk ağartma maddeleri şunlardır:
- Hidrojen peroksit ve sodyum peroksit,
- Sodyum hipoklorit,
- Sodyum klorit.
Hidrojen peroksit piyasada pamuklu mamuller için en yaygın olarak kullanılan ağartma maddesidir. Hidrojen peroksit hem soğuk, hem de sıcak yöntemlerde kullanılabilir. Ağartma asidik ya da bazik çözeltilerle yapılabilse de peroksitlerle ağartma, genellikle bazik ortamda pH 10-12’de ve kaynama sıcaklığında yapılır. Ağartma sonrası anti-peroksit enzimleri kullanılarak, banyoda ve mamul üzerinde kalan hidrojen peroksit uzaklaştırılır.
Hidrojen Peroksit ile Ağartma Flottesinde Bulunan Maddeler
Pamuklu mamullerin hidrojen peroksit ile ağartılmasında aşağıdaki kimyasal maddeler kullanılır.
- Sodyum hidroksit (NaOH): Ortamın bazik olmasını sağlar ve ağartmaya yardımcı olur. Ayrıca mamul üzerinde kalmış olan yağ, mum, pektin gibi maddelerin ve kumaş biti denilen kırılmış pamuk çekirdeklerini uzaklaştırılır.
- Islatıcı: Kumaşın daha kolay ve hızlı ıslanmasını sağlar.
- Stabilizatör: Hidrojen peroksitin parçalanmasını azaltan kimyasal maddelerdir. Çünkü hidrojen peroksitin parçalanması elyafın zarar görmesine, dayanımının düşmesine neden olur.
- Hidrojen peroksit: Ağartma maddesi olarak görev yapan yükseltgen maddedir.
- Antiperoksit: Ağartma sonrası banyo içinde ve mamul üzerinde hidrojen peroksitin giderilmesini sağlar.
Merhabalar çiçek beyazlatmada da kullanılabilir mi?