BATİK BASKI TEKNİĞİ

batik baskılı kumaş
Tarafından | 13 Mart 2017

Batik Baskı Nedir?

Mamulün beyaz kalması istenen kısımlarının bağlanarak ya da kapatılıp boyanmayacak hale getirilerek boyar madde banyosuna atılması ve sonrasında bağlanan ya da kapatılan yerlerin açılmasıyla değişik efektli desen elde edilmesi şeklinde yapılan özel baskıya batik baskı denir.

Batik baskı uygulama olarak boyamaya benzemektedir. Diğer baskı yöntemlerinde olduğu gibi baskı patı veya şablonu kullanılmıyor oluşu, boyama gibi sulu ortamda yapılıyor oluşu, batik baskının bir baskı çeşidi olmadığını düşündürmektedir. Ancak kısmi renklendirme gerçekleştiğinden baskı olarak nitelendirilmektedir.

Batik baskı genellikle pamuklu kumaşlara uygulanır. Diğer kumaş türlerine de uygulanmakla birlikte boyamanın kolay ve ucuz olması pamuklu mamulün boyar maddeye ilgisinin yüksek olması ve batik desenlerinin genellikle yazlık, ince giysilere, eşarp ya da tülbentlere, dekoratif kumaşlara yakışmasından dolayı batik baskı, pamuklu kumaşlara sıkça uygulanmaktadır.

Batik Baskı Çeşitleri

Batik baskı üç değişik yöntemle yapılır:

  1.  Bağlama batik
  2.  Tuzlu batik
  3.  Mumlu batik

Bağlama batik, en sık kullanılan batik baskı çeşididir. Tuzlu batik önemini kaybetmiş, işletmelerce uygulanmayan bir batik baskı çeşididir. Mumlu batik, çok zahmetli ve el emeği gerektirdiğinden sıkça uygulanmamakta genellikle el sanatları kapsamındaki ürünlere uygulanmaktadır.

afrika baskısı

Bağlama batik yapılmış haki renk kumaş örneği

Batik Baskının Yapılışı

Batik baskıda temel, boyanması istenmeyen (beyaz ya da zemin renginde kalmasını istediğimiz) kısımların boyanmasının engellenmesidir. Bu modülde en sık uygulanan baskı türlerinden olan bağlama batikten bahsedilecektir. Bağlama batik yapılacak mamul, boyanmadan beyaz kalması istenen yerlerinden çeşitli maddelerle (mandal, madeni para, bilye, düğme, taş vb. ) sıkıca bağlanır. Bağlamada dikkat edilecek en önemli husus, kullanılacak ipliğin mamulle aynı cins elyaftan olmamasıdır. Bağlama işleminden sonra boya banyosuna atılacak mamulün, bağlanan kısımlarına boyanın geçmemesi için bağlama ipliğinin farklı elyaftan olması şarttır. Aşağıda örnek bağlama batik baskı reçetesi verilmiştir:

Kumaş cinsi: % 100 pamuklu kumaş
Bağlama: Sentetik ipliklerle

Uygulama reçetesi:
Flotte oranı: 1:30
% 1-5 direkt boyar madde
20 g/l sodyum sülfat
2- 5 g/l soda

Bağlanmış mamul, boyama flottesine atılarak gerekli ısı ve sürede boyanır. Yardımcı kimyasallar ve boyar maddeyi ilave ettiğimiz banyoda, 40 °C’de, 15 dakika çalışıp 20 dakikada, 90 °C’ye çıkılır. 90 °C’de rengin koyuluğuna göre 60-120 dakika çalışılıp banyo soğutularak işlem bitirilir. Daha sonra 60 °C’lik suyla durulanır. Soğuk durulama yapılıp 0,5 g/l sabunla 20 dakika 60 °C’de yıkama yapılır. Yıkamadan sonra tekrar, ılık ve soğuk durulama yapılır. Kurutulur ve ütülenir. Kumaş kullanıma hazır hale gelmiş olur.

Boyama işlemi tamamlanan mamul, farklı renklerle de boyanacak ise değişik yerlerinden tekrar bağlanır ve diğer renk için hazırlanmış boyama flottesine atılır. Tek renkte batik yapılacaksa boyama işlemi biten mamulün bağlı yerleri açılır. Kumaşın bağlı ve sıkışık kalan yerleri boyama çözeltisini çekmediğinden veya az çektiğinden, kumaş açıldığında bazı yerler açık renkte veya beyaz görünür. Kumaşın bağlanmamış kısımlarıysa çözeltinin tam rengini almış olur. Bağlama batikte amaç bu boyama farklılıklarını, deseni oluşturacak şekilde meydana getirebilmektir.

batik baski uygulama

Resim 2.2: Bağlanmış mamulü boyama işlemi

Son İşlemler

Bağlama batikte boyama sonrası mamul üzerinde kalmış ve mamul ile bağ yapmamış boyar maddeleri uzaklaştırmak için önce soğuk durulama, ardından sabun kullanılarak 60 °C’de yıkama yapılır. Ardından ılık ve soğuk durulama yapıldıktan sonra mamul kurutulur. Peş peşe yapılan bu yıkama ve durulamalarla mamul üzerinde bağ yapmamış tüm boyar madde artıkları uzaklaştırılmış olur. Aynı zamanda yapılan durulamalarla boyamanın yaş haslığı da arttırılmış olur.

Kaynak: Tekstilbilgi.net

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir